Κούρος εν προμάχοις
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
| Κούρος εν προμάχοις | |
|---|---|
 | |
| Ονομασία | Κούρος εν προμάχοις |
| Έτος δημιουργίας | περ. 530 π.Χ. |
| Διαστάσεις | 195 εκ. |
| Μουσείο | Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο |
| Αριθμός καταλόγου | 3851 |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα | |
Ο Κούρος εν προμάχοις ή Κούρος του Κροίσου ή Κούρος της Αναβύσσου είναι αριστουργηματικό έργο τέχνης που βρέθηκε στην Ανάβυσσο της Αττικής το 1937. Ήταν επιτύμβιο άγαλμα προς τιμή κάποιου έφηβου πολεμιστή ονόματι Κροίσος, ο οποίος άφησε την τελευταία του πνοή για την πατρίδα. Εκτίθεται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο με αύξοντα αριθμό 3851 και είναι το καλύτερα διατηρημένο άγαλμα της εποχής του.
Ιστορία της εύρεσής του
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Βρέθηκε στην Ανάβυσσο το 1937 σε ανασκαφές που έγιναν χωρίς αρχαιολογική άδεια. Ήταν ήδη σπασμένο και υπέστη φθορές από την αρχαιολογική σκαπάνη. Επιπλέον οι αρχαιοκάπηλοι τον έκοψαν με πριόνι[1] σε δύο κομμάτια και τον φυγάδεψαν στο Παρίσι. Ένα χρόνο αργότερα επέστρεψε στην Ελλάδα, συναρμολογήθηκε ξανά και στήθηκε στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.
Περιγραφή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το άγαλμα είναι από μάρμαρο της Πάρου. Έχει ύψος 1,95 μέτρα και παριστάνει έναν έφηβο που κάνει ένα βήμα μπροστά. Χαρακτηριστικό της έκφρασης του προσώπου είναι το «αρχαϊκό μειδίαμα». Φέρει φθορές στους μηρούς, βραχίονες, στα πόδια και τα γόνατα. Λείπουν κομμάτια από το αριστερό κάτω πόδι και τις πατούσες. Γενικά όμως διατηρεί την όλη εμφάνισή του, την οποία αποδίδει με άριστο τρόπο. Μπροστά μας παρουσιάζεται ένας γυμνός έφηβος στην χαρακτηριστική στάση του κούρου. Τα χαρακτηριστικά του προσώπου είναι ήρεμα, η όλη σωματική διάθεση είναι ειρηνική, αλλά και γεμάτη δύναμη, σφρίγος και μεγαλειότητα. Οι βραχίονες κρέμονται προς τα κάτω με τα χέρια σφιγμένα να σχηματίζουν ανοιχτές γροθιές, με τους αντίχειρες μπροστά. Ο κούρος βαδίζει με το αριστερό πόδι μπροστά. Οι μύες του σώματος είναι καλά αποδοσμένοι, ιδίως στους μηρούς, στα γόνατα και στον κορμό. Η κόμη είναι δεμένη με ταινία και πέφτει με λεπτούς βοστρύχους από τη χωρίστρα μέχρι τους ώμους. Τα αμυγδαλωτά μάτια είναι του αρχαϊκού ρυθμού, το σχήμα του στόματος και των χειλιών σχηματίζει το χαρακτηριστικό αρχαϊκό μειδίαμα. Από την βάση του αγάλματος σώζεται μόνο το μεσαίο τμήμα με την επιγραφή.
Ερμηνεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο κούρος ήταν νεκρικός ανδριάντας που ήταν στημένος σε έναν τάφο στη νεκρόπολη της Αναβύσσου. Το όνομα Κροίσος αναφέρεται στο επιγραμματικό κείμενο που είναι σκαλισμένο στη βάση του:
- ΣΤΕΘΙ ΚΑΙ ΟΙΚΤΙΡΟΝ ΚΡΟΙΣΟ
- ΠΑΡΑ ΣΕΜΑ ΘΑΝΟΝΤΟΣ ΗΟΝ
- ΠΟΤ' ΕΝΙ ΠΡΟΜΑΧΟΙΣ ΟΛΕΣΕ
- ΘΟΡΟΣ ΑΡΕΣ
Από το επίγραμμα αυτό μαθαίνουμε ότι ο νεαρός Κροίσος έπεσε για την πατρίδα, ενώ πολεμούσε στην πρώτη γραμμή.
Ιστορική τοποθέτηση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το άγαλμα είναι έργο του 540 - 515 π.Χ. (πιθανόν του 530 π.Χ.) και θεωρείται ότι είναι πρωτοπόρο της ύστερης αρχαϊκής τέχνης.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Νικόλαος Καλτσάς: Sculpture in the National Archaeological Museum, Athens, The J. Paul Getty Museum, Los Angeles 2002, ISBN 0-89236-686-9, σσ. 58–59.
- Νικόλαος Καλτσάς (2007). Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Αθήνα: ΟΛΚΟΣ, ISBN 978-960-89339-1-0. σελίδες 240. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Δεκεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 21 Νοεμβρίου 2011.
